İşte Prof. Dr. L. Ömür Demirezer, Prof. Dr. Tayfun Ersöz, Prof. Dr. İclal Saraçoğlu, Prof. Dr. Bilge Şener, Prof. Dr. Ayşegül Köroğlu ve Prof. Dr. Funda N. Yalçın’ın yazdığı A’dan Z’ye Tıbbi Bitkiler kitabından Adaçayı Yaprağı:
TÜRKİYE’DE DOĞAL OLARAK YETİŞEN ADAÇAYI (Salvia)
TÜRLERİ FARKLI OLDUĞUNDAN, BU BİTKİ İLE KARIŞTIRILMAMALIDIR.
TÜRKİYE’DE DAĞ CAYI (Sideritis) TÜRLERİ DE, ADAÇAYI ADI ALTINDA SATILMAKTADIR. ANCAK DAĞ ÇAYI TÜRLERİ AŞAĞIDA BELİRTİLEN AMAÇLARLA KULLANILMAZ! BU NEDENLE BU BİTKİ İLE KARIŞTIRILMAMALIDIR.
Bitkinin bilimsel adı: Salvia officinalis L.
Familya: Lamiaceae (Ballıbabagiller)
Türkçe adı: Adaçayı
İngilizce adı: Sage
Kullanılan kısmı: Yaprakları
Kullanılan kısmın İngilizce adı: Sage leaf
Kullanım amacı
Dahili kullanılış:
- Mide yanması veya şişkinlik gibi hafif hazımsızlık şikâyetlerinde, aşırı terleme durumlarında kullanılır.
Harici kullanılış:
- Ağız-boğaz ve hafif cilt iltihaplarında kullanılır.
Kullanılış şekli
- Çay (infüzyon), sıvı ekstre, kuru ekstre ve tentür halinde kullanılır.
Doz
MİDE YANMASI VEYA ŞİŞKİNLİK İÇİN DAHİLEN
- Çay (infüzyon): 1-2 g parçalanmış bitki kısmı üzerine 150 mL kaynar su eklenir, 15-20 dakika demlenir, süzülür. Taze hazırlanan çay, günde 3 kez içilir.
- Kuru ekstre (DER 4-7:1, su): Günlük toplam 320 mg, 3-4 doza bölünerek kullanılır.
- Sıvı ekstre (DER 1:3.5-5, %31.5 etanol): Tek doz 0.5 mL, suya eklenerek günde 3 kez kullanılır.
- Sıvı ekstre (DER 1:4-6, %70 etanol): Tek doz 0.5 mL, günde 3 kez kullanılır.
- Tentür: Tek doz, 2-3 mL günde 3 kez kullanılır.
AŞIRI TERLEME İÇİN DAHİLEN
- Çay (infüzyon): 2 g bitki kısmı üzerine 150 mL kaynar su eklenir, 15-20 dakika demlenir, süzülür. Taze hazırlanan çay, günde 3 kez içilir.
- Kuru ekstre (DER 4-7:1, su): Tek doz 80-160 mg, günde 3 kez kullanılır.
- Sıvı ekstre (DER 1:3.5-5, %31.5 etanol): Tek doz 0.5-1 mL bir sıvı içinde, günde 3 kez kullanılır.
- Sıvı ekstre (DER 1:4-5, %50 etanol): Tek doz 2 mL, günde 3 kez kullanılır.
GECE TERLEMESİ İÇİN DAHİLEN
- Sıvı ekstre (DER 1:3.5-5, %31.5 etanol): Tek doz 1.5 mL bir sıvı içinde yatmadan 1 saat önce alınır.
AĞIZ VE BOĞAZ İLTİHAPLARI İÇİN HARİCEN
- Çay (infüzyon): 2.5 g parçalanmış bitki kısmı üzerine 100 mL kaynar su eklenir, 15-20 dakika demlenir, süzülür. Taze hazırlanan çay, ılıkken gargara olarak günde 3 kez kullanılır.
- %20 Sıvı ekstre (DER 1:1, %70 etanol) taşıyan jel: 250 mg jel, ağız mukozasının sadece ihtiyaç olan kısımlara günde 5 kereye kadar uygulanabilir.
- Sıvı ekstre (DER 1:3.5-5, %31.5 etanol): Tek doz 0.5 mL, 150 mL ılık su içine eklenir ve günde 3 kez gargara yapılır.
- Sıvı ekstre (DER 1:4-6, %70 etanol): Tek doz 0.65 mL, 150 mL su içine eklenir ve günde 3 kez gargara yapılır.
- Tentür (1:10, %70 etanol): Bir bardak suya 5-10 mL tentür eklenir, günde birkaç kez gargara yapılır. Seyreltilmemiş tentür, lokal olarak sadece iltihaplı bölgeye günde bir kez uygulanır.
HAFİF CİLT İLTİHAPLARI İÇİN HARİCEN
- Çay (infüzyon): 2.5 g parçalanmış bitki kısmı üzerine 100 mL kaynar su eklenir, 15-20 dakika demlenir, süzülür. Taze hazırlanan çay, iltihaplı bölgeye günde 2-4 kez uygulanır.
Uyarılar!
- Sıvı ekstreler ve tentürlerin hazırlanmasında bir eczacının danışmanlığına başvurulmalıdır.
- Nörotoksik bir bileşik olan “Tuyon” oranı tespit edilmiş olmalıdır; günlük 6 mg’dan fazla tuyon içeren ürünler kullanılmamalıdır.
- 18 yaş altında kullanılması uygun değildir.
- Mide yanması veya şişkinlik ve hafif cilt iltihaplarında kullanılışında şikayetler kötüleşir veya 2 haftadan uzun sürerse bir eczacıya veya hekime başvurulmalıdır.
- Aşırı terleme durumlarında kullanılışında şikayetler kötüleşir veya 6 haftadan uzun sürerse bir eczacıya veya hekime başvurulmalıdır.
- Ağız ve boğaz iltihaplarında kullanılışında şikayetler kötüleşir veya 1 haftadan uzun sürerse bir eczacıya veya hekime başvurulmalıdır.
- Hamilelikte ve emzirme döneminde kullanılmamalıdır.
Saklama koşulları
- Işıktan ve nemden korunacak şekilde, sıkı kapatılmış, plastik olmayan kaplarda ve serin bir ortamda saklanmalıdır.
